Curcumine bij Inflammatoire Darmziekten

Inflammatoire darmziekten (IBD), waaronder colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, worden gekarakteriseerd door chronische ontstekingen in het darmkanaal. De behandeling is gericht op ontstekingsremming en immunosuppressie om de actieve ontsteking te bestrijden en (eventuele) toename van ziektesymptomen tijdens ziekteremissie te voorkomen. Soms zijn de voorgeschreven medicijnen minder effectief dan verwacht of gehoopt, waardoor een groep patiënten toch een chirurgische ingreep nodig heeft. Nieuwe en effectievere therapieën zijn dan ook zeer wenselijk.
Curcumine, de werkzame stof in de geelwortel (kurkuma of koenjit), heeft ontstekingsremmende eigenschappen en wordt daarom onder andere ingezet bij gewrichtsklachten, zoals artrose. De ontstekingsremmende en antioxidant-eigenschappen maken curcumine ook interessant voor toepassing bij inflammatoire darmziekten.

Curcumine effectief bij IBD
Gebruik van curcumine zou mogelijk kunnen dienen als een adjuvans (toevoeging) bij reguliere medicatie, met name voor mensen met inflammatoire darmziekten die onvoldoende reageren op de behandeling[1].

Verschillende wetenschappelijke onderzoeken laten positieve resultaten zien bij zowel colitis ulcerosa als de ziekte van Crohn, al is het merendeel van de studies uitgevoerd bij patiënten met colitis ulcerosa. Uitvoering van een meta-analyse van de verschillende studies leidde eerder tot wisselende resultaten. Dit komt mogelijk doordat studies moeilijk met elkaar te vergelijken zijn, voornamelijk door het gebruik van verschillende doseringen, formuleringen en toedieningsroutes, en door gebruik tijdens verschillende momenten van de ziekteactiviteit (actieve periode of remissieperiode)[1].

Onderzoekers hebben opnieuw gekeken naar de beschikbare klinische studies en hierbij al het onderzoek tot het jaar 2019 meegenomen[1][2]. Hieruit blijkt dat gebruik van curcumine, in combinatie met de standaardbehandeling, leidde tot verbeterde klinische en endoscopische remissie. De patiënten reageerden beter op de behandeling bij combinatiegebruik met curcumine. Bij patiënten, jonger dan veertig jaar, had curcumine echter geen significant toegevoegd effect[2]. De werking van curcumine komt tot stand via onder andere remming van cyclooxygenase-2 (COX-2), TNF-α, IFN-γ, inducible nitric oxide synthase (iNOS) en NF-kB die op hun beurt weer invloed hebben op Th1- en Th2-responsen[3].

Curcumine in combinatie met vluchtige oliën
Op verschillende manieren kan de biologische beschikbaarheid van curcumine worden verbeterd. Een van deze manieren is het gebruik van een supplement, waarin curcumine gecombineerd is met de vluchtige oliën uit geelwortel (kurkuma of koenjit). Aangetoond is dat curcumine beter wordt opgenomen in het bloed in aanwezigheid van tumeronen, vluchtige oliën die van nature, naast curcumine, voorkomen in kurkuma[4]. Turmeronen remmen de snelle presystemische metabolisering van curcumine, zodat de biologische beschikbaarheid verbetert[5].

[1] Goulart et al: Effects of the Use of Curcumin on Ulcerative Colitis and Crohn’s Disease: A Systematic Review in Journal of Medical Food - 2021. Zie hier.
[2] Shahinfar et al: Administration of dietary antioxidants for patients with inflammatory bowel disease: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials in Complementary Therapies in Medicine – 2021. Zie hier.
[3] Coelho et al: The Use of Curcumin as a Complementary Therapy in Ulcerative Colitis: A Systematic Review of Randomized Controlled Clinical Trials in Nutrients – 2020. Zie hier.
[4] Antony et al: A pilot cross-over study to evaluate human oral bioavailability of BCM-95CG (Biocurcumax), a novel bioenhanced preparation of curcumin in Indian Journal of Pharmaceutical Sciences – 2008. Zie hier.
[5] Yue et al: The role of turmerones on curcumin transportation and P-glycoprotein activities in intestinal Caco-2 cells in Journal of Medicinal Food – 2012. Zie hier.